Rząd wprowadził zmiany w tarczy antykryzysowej

Już jutro sejm ma uchwalić specustawę zwaną tarczą antykryzysową, która obowiązywać ma od 1 kwietnia. W ostatniej chwili rząd zdecydował się na uzupełnienie jej o kilka istotnych dla pracodawców i pracowników rozwiązań, m.in. o przepisy bezwarunkowo zwalniające ze składek na ZUS wszystkie mikrofirmy czyli przedsiębiorstwa zatrudniające do dziewięciu osób. Także całkowicie ze składek ZUS mają być zwolnieni przez najbliższe miesiące samozatrudnieni.

Głównymi celami pakietów projektów ustaw składających się na tarczę antykryzysową ma być ochrona zatrudnienia i zachowanie płynności finansowej w firmach.

Pakiet przewiduje również m.in.:

• pokrycie przez państwo składek na ZUS przez 3 miesiące dla:
  • mikrofirm, które zatrudniają do 9 pracowników (chodzi o składki za wszystkich pracowników);
  • samozatrudnionych;
• świadczenie miesięczne w kwocie do około 2 tys. zł – dla zatrudnionych na umowy zlecenia lub o dzieło oraz samozatrudnionych;
• dofinansowanie wynagrodzeń pracowników i uelastycznienie czasu pracy – dla firm w kłopotach. 
• ochronę konsumentów w zakresie nadmiernego wzrostu cen i innych nieuczciwych praktyk;
• czasowe zniesienie opłaty prolongacyjnej w należnościach skarbowych i ZUS-owskich;
• umożliwienie odliczenia od dochodu (przychodu) darowizn przekazanych na przeciwdziałanie COVID-19;
• korzystniejsze zasady rozliczania straty;
• wsparcie firm transportowych przez ARP w refinansowaniu umów leasingowych;
• ułatwienia dla branży turystycznej;
• umożliwienie sklepom – w niedziele objętym zakazem handlu – przyjmowania towaru, rozładowywania go oraz wykładania na półki;
• obniżenie o 90 proc. czynszów najemców lokali i tzw. wysp w galeriach handlowych, dopóki obiekty te mają zakaz normalnego funkcjonowania;
• przedłużenie legalnego pobytu i zezwoleń na pracę dla obcokrajowców;
• zwalnianie z naliczania kar umownych za – związane z epidemią – opóźnienia przy realizacji przetargów;
• umożliwienie gminom odstąpienia od pobierania podatku od nieruchomości od firm, które przez epidemię koronawirusa utraciły płynność finansową;
• przedłużenie bankowych kredytów obrotowych, w oparciu o dane finansowe na koniec 2019;
• gwarancje de minimis z BGK;
• dopłaty BGK do odsetek;
• fundusze płynnościowe BGK, PFR i KUKE, w tym możliwość uzyskania – przez średnie i duże firmy – z funduszu PFR Inwestycje podwyższenia kapitału lub finansowania w postaci obligacji – łącznie o wartości 6 mld zł.

Szczegóły wybranych rozwiązań

Przejęcie przez państwo opłacania składek ZUS przez 3
miesiące

Państwo – na
3 miesiące – przejmie opłacanie składek na ZUS za: 692 tys. mikrofirm
(zgłoszonych jako płatnicy przed 29 lutego 2020 r.), które zatrudniają do
9 pracowników (chodzi o wszystkich pracowników takich przedsiębiorców). A także
samozatrudnionych, jeżeli prowadzili działalność przed 1 lutego 2020 r. i
przychód z tej działalności, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od
osób fizycznych uzyskany w lutym 2020 r. nie był wyższy niż 300% prognozowanego
przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r.
Dofinansowanie będzie pochodzić z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń
Pracowniczych (FGŚP). Dzięki temu pracodawcom spadną koszty osobowe o 35,0
proc. Koszt tego rozwiązania dla finansów publicznych szacujemy na 3,4 mld zł
miesięcznie przy 1,7 mln pracowników. W sumie daje to 10,2 mld zł za okres 3
miesięcy.

Świadczenie dla zatrudnionych na umowy zlecenia lub o
dzieło oraz samozatrudnionych

Wypłata z
ZUS gwarantowanego świadczenia miesięcznego – nieoskładkowanego i
nieopodatkowanego – co do zasady jest to kwota w wysokości 80% minimalnego wynagrodzenia.
W przypadku osób, które w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku
uzyskały przychody z tytułu umowy cywilnoprawnej, w rozumieniu przepisów o
podatku dochodowym od osób fizycznych poniżej 50% minimalnego wynagrodzenia,
będzie to kwota osiągniętego wynagrodzenia z tytułu umowy cywilnoprawnej w
miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku. W przypadku osób rozliczających się
np. w formie karty podatkowej, będzie to kwota w wysokości 50% minimalnego
wynagrodzenia. Warunkiem uzyskania świadczenia jest to, aby przychód w miesiącu
poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku nie przekraczał 300% przeciętnego
wynagrodzenia. Poza tym przedsiębiorca musi prowadzić działalność przed lutego
2020 r., a jego przychód w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku
musi spaść minimum o 15% w stosunku do miesiąca poprzedniego. Jeżeli zawiesił
prowadzenie działalności, do zawieszenia tej działalności musiało dojść nie
wcześniej niż 1 lutego 2020 r. Aby zleceniobiorca lub wykonawca dzieła
mógł otrzymać świadczenie, musi udowodnić zawarcie umowy przed 1 lutego 2020 r.

Dofinansowanie zatrudnienia

Pomoc ze
środków FGŚP przysługuje przedsiębiorcy w okresie wprowadzonego przez
przedsiębiorcę przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu, w
przypadku spadku obrotów gospodarczych:

• nie mniej niż o 15%, obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu 2 kolejnych miesięcy w okresie po 01.01. 2020 r., do łącznych obrotów z analogicznych 2 miesięcy z roku ubiegłego w następstwie wystąpienia COVID 19, lub
• nie mniej niż o 25 %, obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanego miesiąca w okresie po 01.01. 2020 r.,  w porównaniu do obrotów z  miesiąca poprzedniego.

W związku ze
spadkiem obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia koronawirusa, pracownikowi
objętemu przestojem ekonomicznym pracodawca wypłaca wynagrodzenie w wysokości
co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dzięki środkom z FGŚP
pracodawca otrzyma dofinansowanie do wynagrodzenia w okresie przestoju w
wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia plus składki na ubezpieczenia społeczne
należne od pracodawcy od przyznanych świadczeń, czyli 1 533,09  zł, z
uwzględnieniem wymiaru czasu pracy.

Przedsiębiorca,
który obniżył wymiar czasu pracy w związku ze spadkiem obrotów gospodarczych w
następstwie wystąpienia koronawirusa, może obniżyć wymiar czasu pracy
pracownika o 20%, nie więcej niż do 0,5 etatu, z zastrzeżeniem, że
wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, z
uwzględnieniem wymiaru czasu pracy. Przy tak obniżonym wymiarze czasu pracy
Fundusz dofinansuje maksymalnie do wysokości 40% przeciętnego miesięcznego
wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu
Statystycznego plus składki na ubezpieczenia społeczne należne od pracodawcy od
przyznanych świadczeń. tj. 2 452,27 zł.

Oba
świadczenia przysługiwać będą przez łączny okres 3 miesięcy od dnia podpisania
umowy o wypłatę świadczeń. Rada Ministrów może, w celu przeciwdziałania skutkom
gospodarczym COVID-19, w drodze rozporządzenia, przedłużyć ten okres, mając na
względzie okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii
oraz skutki nimi wywołane.

Wnioski mogą
być składane elektronicznie. Wnioski są składane do Dyrektorów Wojewódzkich
Urzędów Pracy.

Uelastycznienie czasu pracy

Pracodawca
dotknięty skutkami epidemii koronawirusa będzie mógł skrócić dobowy czas
nieprzerwanego odpoczynku dla pracownika z obecnych 11 godzin do 8 (z gwarancją
oddania pracownikowi równoważnego odpoczynku w okresie 8 tygodni), a tygodniowy
czas takiego odpoczynku – z 35 do 32 godzin. W porozumieniu ze związkami
zawodowymi albo gdy nie ma związków z przedstawicielami pracowników – będzie
mógł też wydłużyć dobowy wymiar czas pracy do 12 godzin (równoważny system
czasu pracy) oraz okres rozliczeniowy do maksymalnie 12 miesięcy.

Brak kar za opóźnienia w przetargach publicznych

Wprowadzenie
mechanizmu wydłużania terminów realizacji zamówień publicznych. Służyć temu
będzie procedura zwalniająca z naliczania kar umownych za – związane
z epidemią – opóźnienia w realizacji przetargów. Jednocześnie
nienaliczenie kar umownych w tej procedurze nie będzie stanowić naruszenia
dyscypliny finansów publicznych. Dodatkowo wprowadzony będzie przyspieszony
tryb lub niestosowanie przepisów Prawa zamówień publicznych w przypadku
zamówień niezbędnych do walki z koronawirusem.

Ułatwienia dla branży turystycznej

Przedłużenie terminu na zwrot wpłat klienta w przypadku niemożności zorganizowania wydarzenia z powodu epidemii (dot. organizacji wystaw i kongresów lub działalności kulturalnej, rozrywkowej, rekreacyjnej, sportowej, organizującej wystawy tematyczne lub imprezy plenerowe) do 180 dni od rozwiązania umowy. Dziś jest to 14 dni.

Możliwość
skorzystania przez klientów z voucherów na realizację imprezy turystycznej w
ciągu roku od dnia, w którym miała się odbyć impreza odwołana w związku z
przeciwdziałaniem COVID-19.

Rozliczenie całej tegorocznej straty w przyszłym roku

Umożliwienie
podatnikom CIT i PIT, którzy ponoszą negatywne konsekwencje COVID-19,
odliczenia straty poniesionej w 2020 r., od dochodu z działalności, uzyskanego
w 2019 r. Warunek to osiągnięcie w 2020 r. – w porównaniu do 2019 r. –
przychodów niższych o co najmniej 50 proc..

Przedłużenie bankowych kredytów obrotowych

Umożliwienie
obliczania zdolności kredytowej w oparciu o dane finansowe na koniec 2019 r.
Towarzyszyć temu będą rekomendacje w zakresie sposobu liczenia rezerw na
kredyty. Sektor bankowy zadeklarował gotowość do przedłużenia kredytów
obrotowych przy zmianie regulacji. Rozwiązanie to umożliwia wydłużenie kredytów
obrotowych –  o wartości ok. 150 mld zł – dla sektora
przedsiębiorstw. 

Przedłużenie legalnego pobytu  i zezwoleń na
pracę dla obcokrajowców

Wydłużenie
wiz pobytowych i zezwoleń na pobyt czasowy cudzoziemców. Wydłużenie terminu
składania wniosków o udzielenie zezwoleń pobytowych, przedłużenie wizy oraz
przedłużenie pobytu w ramach ruchu bezwizowego, jeżeli wypadałby w okresie
stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Wydłużenie z mocy prawa okresów
ważności zezwoleń na pobyt czasowy oraz wiz krajowych (do 30 dni od dnia
odwołania tego stanu).

Polityka drugiej szansy

W sytuacji
kryzysu makroekonomicznego duża liczba firm może być zmuszona do
restrukturyzacji. Zwłaszcza małe i średnie firmy mają problem ze skutecznym
przejściem przez proces restrukturyzacji i wiele z nich kończy się upadłością
lub likwidacją. Dlatego możliwa będzie pomoc dla małych i średnich
przedsiębiorstw, które przechodzą proces restrukturyzacji. Cel to ułatwienie im
ponownego startu działalności gospodarczej. Rozwiązanie ma minimalizować
przyszłe skutki gospodarcze pandemii.

Odroczenie niektórych obowiązków, m.in.:

• Przesunięcie terminu płatności zaliczek na podatek dochodowy od wypłacanych wynagrodzeń w marcu i kwietniu 2020 r. (do 1 czerwca 2020 r.).
• Przesunięcie obowiązku składania nowego pliku JPK_VAT dla dużych firm (deklaracja wraz z ewidencją) z 1 kwietnia na 1 lipca 2020 r.;
• Przesunięcie matrycy VAT z 1 kwietnia na 1 lipca 2020;
• Przesunięcie obowiązku utworzenia Pracowniczych Planów Kapitałowych w średnich przedsiębiorstwach na 1 października 2020 r.;
• Odroczenie do 13 lipca 2020 r. obowiązku zgłoszenia informacji do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (ustawa o przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy);
• Zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) umowy pożyczki zawieranej do dnia 31 sierpnia 2020 r.
• Wydłużenie terminu na złożenie informacji o cenach transferowych do 30 września 2020 r.;
• Wydłużenie terminu na złożenie zawiadomienia o dokonaniu zapłaty na rachunek niezamieszczony w wykazie podatników VAT, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o VAT (z 3-dniowego do 14-dniowego);
• Przesunięcie terminu wejścia w życie rozwiązań prawnych dot. zrównania pozycji prawnej drobnych przedsiębiorców i konsumentów z 1 czerwca 2020 r. na 1 stycznia 2021 r.;
• Odroczenie podatku do sprzedaży detalicznej do 1 stycznia 2021 r.;
• Możliwość odroczenia terminu wykonania badań urządzeń technicznych, z zachowaniem możliwości eksploatacji przez maksymalny okres kolejnych 6 miesięcy;
• Wydłużenie okresu sporządzania dokumentów ewidencji odpadów w formie papierowej do 31 grudnia 2020 r.

Na pakiet składają się: projekt ustawy o zmianie
ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem,
przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (specustawa); projekt ustawy o
udzielaniu pomocy publicznej w celu ratowania lub restrukturyzacji
przedsiębiorców (polityka nowej szansy); projekt ustawy o zmianie ustawy o
systemie instytucji rozwoju (PFR).

Projekty te opracowały: Ministerstwo Rozwoju;
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej; Ministerstwo Finansów; ZUS;
KNF; PFR; MS; MSWiA, pod nadzorem KPRM i we współpracy z innymi ministerstwami
oraz instytucjami publicznymi.